swěčka

swěčka (hornjoserbšćina) wobdźěłać

substantiw, f wobdźěłać

 
[1] swěčka
kazus singular dual plural
nominatiw swěčka swěčce swěčki
genitiw swěčki swěčkow swěčkow
datiw swěčce swěčkomaj swěčkam
akuzatiw swěčku swěčce swěčki
instrumental z(e) swěčku z(e) swěčkomaj z(e) swěčkami
lokatiw po swěčce po swěčkomaj po swěčkach


Ortografija

Dźělenje słowow:

swěč·ka, datiw swěč·ce

Wurjekowanje

MFA: ['su̯ʲɪčka], datiw ['su̯ʲɪčcɛ]
Słuchowe přikłady:

Semantika

Woznamy:

[1] blok z wóska, stearina, łoja abo podobneje palneje maćizny, zwjetša cylindrojty, z zasadźenym sužohom; pali z jasnyum płomjenom a rozswětla při tym wokolinu
[2] krótke za lodowa swěčka
[3] krótke za zapalna swěčka

Dalše wujasnjenja:

[1]

Skrótšenki:

[1]

Pochad:

[1]

Synonymy:

[1] zestarjene: swěca
[2] bibaska

Antonymy:

[1]

Hyperonymy:

[1]

Hyponymy:

[1]

Kolokacije:

[1]

Přikłady:

[1] Mi swěčka swěći błyšćata, kiž bóh tón knjez sam zaswěća, a štož je dźiwne připódla, je to, zo mje tež wohrěwa. (Handrij Zejler) [1]
[1] Ach, kak so adwentska swěčka tež w Chrystlinej wutrobje zaswěći, a kak hakle so rozswěći, hdyž njedźelu popołdnju Měrćin po nju přińdźe, zo byštaj sej hromadźe do polow dóšłoj. (Marja Kubašec) [2]
[1] Nimale dopalena swěčka na niskim kamorčku při łožu dyrkotaše z płomjenjom a mjetaše dźiwne sćiny na křiwy wjerch. (Jurij Koch) [3]
[1] Kóžde lěto znowa samsna ceremonija. Kóžde lěto na tutym wosebitym dnju wjerći so tačel z dudlowanjom trompetow, kóžde lěto kapa wósk swěčki na wušiwany rub a kóžde lěto znowa je mać cyplkojta z wjeselom. (Lubina Ryćerjec) [4]
[1] Ćěmna wóń wolijowych barbow, knyskotate čerwjene wino a tužna ćopłota žołteje swěčki změša so ze začućemi, kotrež běchu barby jeho wobrazow w njej wubudźili. (Jěwa-Marja Čornakec) [5]
[1] Marjana so dopomni, zo je w chěži ćma, wza swěčku, zo by z njej poswěćiła. (Marja Kubašec) [2]
[1] ze stólca stanyła a w dyrkotacej ruce dźeržeše swěčku. (Jurij Koch) [3]
[1] Hanka, ty sy namaj ze swojim wopytom hodownu swěčku we wutrobje zaswěćiła. (Richard Iselt) [6]
[1] Njewědźachmy, hdźe jědźemy, dychachmy do zmjerzłych woknow kukatka, a cuze žony spytachu zamjerznjene durje wottawać abo rozbić, a jedna žona wohrěwaše swojemu ćěšenkej mloko na swěčce. (Marja Młynkowa) [7]
[1] Hišće w zymje 1951/52 sedźachmy wučerjo, so na wučbu přihotujo, a kursisća při swojich domjacych nadawkach při miškrjatej swěčce, dokelž njebě miliny. (Rozhlad, 1996) [8]
[1] Při klawěrje swěćeštej so dwě swěčce, jasnje a bjez kura. (Jurij Brězan) [9]
[1] Jeje nutřkowne runaše so wšitkim tym rjanym wěcam, jeje duša filigranowa rjanosć, kaž ze złotom wuhotowany wołtar, swjatočne swěčki na nim a woruch z kadźidła. (Marja Młynkowa) [10]
[1] A hišće raz a zaso, zo w hrjadach zaskorži a swěčki hašachu. (Marja Kubašec) [2]
[1] Płomješka swěčkow třepotachu w powětře a podwojichu so w špihelu wokna. (Serbske Nowiny, 6. žnjenca 1999) [11]
[1] Po koncerće, na kotryž přeprošuje Njeswačanske towarstwo přećelow kultury a domizny, přizamknje so štwórty swjedźeń swěcy w parku, při kotrymž postara so sta swěčkow po wšěm parku wo cyle wosebitu atmosferu. (Serbske Nowiny, 10. požnjenca 1999) [12]
[1] Třeći dźeń pak pičkam, jědźkam, hračkam wšěm so zywaše, dopaleše sužoh swěčkam, na skakańcy padaše hercej ruka wot hudźenca, hólcej z ruki z piwom škleńca. (Jakub Bart-Ćišinski) [13]
[1] Swěčki, swěčki a zaso swěčki, tołste do swěčnikow a ćeńke na štom. (Marja Kubašec) [2]
[1] Na blido staji Janto škleńcy, křesło wuprózdni, zo by so Rija sydnyć móhła, a zapali swěčki sydomramjenjateho swěčnika. (Serbske Nowiny, 6. žnjenca 1999) [11]
[1] Tuž móžachmoj při swětle swěčkow jenož á capella kemšace spěwy zakantorić. (Rozhlad, 1996) [8]
[1] Sedźimy we wupyšenej stwě, kotraž je jenož ze swěčkami wobswětlena. (Lubina Ryćerjec) [4]

Rěčne wobroty:

[1] Měć hišće pod nosom swěčki. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
[1] Z nosom swěčki ćahać. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
[1] Z nosom swěčki ćahnyć. (Jan Radyserb-Wjela) [14]
[1] Někomu swěčku do hłowy tyknyć. (Jan Radyserb-Wjela) [14]

Wotwodźene wopřijeća:

[1] swěčkar, swěčkarka, swěčkowy/a/e, swěčnik, swěčk Marije, kónčk swěčki; lodowa swěčka, zapalna swěčka

Přełožki wobdźěłać

Zapadosłowjanske wobdźěłać
Wšitke wobdźěłać

Referency a dalše informacije

[1]
 
Commons

Noty wobdźěłać

  1. Handrij Zejler: Zhromadźene spisy. Zwajzk 1. 1840. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Marja Kubašec: Koło časow. 2. přehladane a skrótšene wudaće. Budyšin: Domowina, 1968 [1959]. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  3. 3,0 3,1 Jurij Koch: Mjez sydom mostami. Budyšin: Domowina, 1968. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  4. 4,0 4,1 Lubina Ryćerjec: „Tradicija.“ W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 62–63.
  5. Jěwa-Marja Čornakec: Hołbik čornej nóžce ma. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  6. Richard Iselt: Z brěmješka dopomnjenkow. Budyšin: Domowina, 1951. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  7. Marja Młynkowa: Zhromadźene spisy. Zwjazk 1. Dny w dalinje, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  8. 8,0 8,1 Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1996. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  9. Jurij Brězan: Feliks Hanuš. Dźěl 3. Budyśin: Domowina, 1975. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  10. Marja Młynkowa: Zhromadźene spisy. Zwjazk 2. Powědančka a drobna proza. Budyšin: Domowina, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  11. 11,0 11,1 Serbske Nowiny, 6. awgusta 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  12. Serbske Nowiny, 10. septembra. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  13. Jakub Bart-Ćišinski: Zhromadźene spisy. Zwjazk 3. 1895. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 Jan Radyserb-Wjela: Metaforiske Hrona abo Přenoški a Přirunanki w rěči Hornjołužiskich Serbow. Budyšin 1905. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de