deklamować

deklamować(hornjoserbšćina) wobdźěłać

werb wobdźěłać

wosoba singular dual plural
1. deklamuju deklamujemoj deklamujemy
2. deklamuješ deklamujetej (-taj) deklamujeće
3. deklamuje deklamujetej deklamuja (deklamuju)
aspekt ip
transgresiw deklamujo, deklamujcy, deklamowawši
prezensowy particip deklamowacy
preteritowy particip deklamowany
ł-forma deklamował, deklamowała, deklamowało,
dual: deklamowałoj, plural: deklamowali (deklamowałe)
werbalny substantiw deklamowanje


preteritum
wosoba singular dual plural
1. deklamowach deklamowachmoj deklamowachmy
2. deklamowaše deklamowaštej deklamowašće
3. deklamowaše deklamowaštej deklamowachu
imperatiw
wosoba singular dual plural
1. deklamujmoj deklamujmy
2. deklamuj deklamujtej (-taj) deklamujće
3. deklamuj, njech deklamuje deklamujtej (-taj) njech deklamuja (deklamuju)

Ortografija

Dźělenje słowow: de-kla-mo-wać

Wurjekowanje

IPA: deklamou̯aʧ

Semantika

Woznamy:

[1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.

Dalše wujasnjenja:

Imperfektiwne deklamowaše je 8x dokładźene, deklamowa (móže tež něšto druhe być) 0x.

Přikłady:

[1] Jeho hósć sydny so na špundowanje a z ćežkim jazykom deklamowaše, woči zawrjene: >>Franc Prěni, 1494 do 1 547, bu 1 51 5 kral Francoskeje (Brězan)
Feliks kedźbnje poskaše, hačkuli so jemu přižra, kak Alfons rěčeše - jako by dyrbjał Schillerowe basnje deklamować abo katilinaske rěče Cicera dźeržeć. (Brězan)
Na gymnaziju, w tym našim serbskim towarstwje Societas, smy ju čitali a deklamowali. (A. Nawka)
Šulske dźěći budźa spěwać a deklamować a z tym wječor porjeńša. (Katolski Posoł 1917)
K wotewrjenju a w běhu zhromadźizny spěwachu dźěći třihłósne spěwy a jedyn hólc a sydomlětna holčka deklamowaštaj basnje wo wójnskej požčeńcy, wo kotrejž k. (Katolski Posoł 1917)
Tutón fakt jewi so markantnje tež we Walesu - naša druha pokazka hlada tuž z humorom a ironisce na literarnu "runinu narodnych prócowanjow, 'kotraž chowa w sebi tež strach zni- ženja hač do ryzy prowincialneho, lokalno-patriotistiskeho a patetizo- waceho deklamowanja. (Rozhlad 1994)
Wutrajnosć narodnych prócowanjow a zdobom jich njewěsta perspektiwa, załoženje waliziskich šulow a wotna- rodnjenje dźěla młodźiny, hraće na harfje a deklamowanje starych powě- sćow z cyklusa Mabinogi w dobje domjacych komputerow a wideo - tole wšo twori přećiwkowpołnu situaciju, w kotrejž njeje za wobydlerjow Walesa jednore so orientować a swoje městno namakać. (Rozhlad 1994)
Wótře sej deklamowaše Ćišin- skeho a zažiwi so takle tež do zynko- wych figurow jeho basnjow. (Rozhlad 1994)
Rozmjetał abo znjewužił jich njejsym, jenož Franc Kral je sebi někotre požčował a je w Chwaćicach a druhdźe z přećelemi deklamował. (Ćišinski)
Podobnje namaka so tež w poezijach filozofiskich basnikow, kaž na přikład w poezijach Vrchlickeho, wšelake, štož so hodźi tež wjesnym ludzom w bjesadach přednošować a deklamować. (Ćišinski)
Po Přirodźe a wutrobje chcu baladu studować a potom zběrku tajkich baladow wudać, ma wažnosć za młódšich Serbow k deklamowanju. (Ćišinski)
To wotpowědowaše wustawkam Serbowki<<, kotrež wobsahowachu krute směrnicy za rěčne a stilistiske kubłanje kaž tež derje přemysleny program literarneho zdźěłowanja a swójskeho literarneho tworjenja; tež Ćišinski měješe wuknyć, studować, čitać, deklamować, swobodnje rěčeć, pisać a přełožować, zo by móhł swoje nadarjenosće wotkrywać a pěstować. (Ćišinski)
Ale srědki, kotrež tute towarstwa wobsedźa, su jara skromne, njedasahace: sprěnja jewišćo same a sceniske rekwizity a zdruha to, štož nadtupa sobuskutkowace mocy, kotrež njemóžeja žaneje rutiny w deklamowanju a hraću nabyć, dokelž zasadźeja so nimale na kóždym předstajenju druhe wosoby. (Ćišinski)
Na to deklamowaštaj Bjedrich: >>Budyšin<< a >>Serbowje<< wot M. (Ćišinski)
Dokelž so na něšto razow "zasobu hubjenje deklamowało, postaji starši, zo b' so 'za tydźeń přichodnje hišće raz deklamować. (Ćišinski)
Lěpšeho přehlada dla přidawam tu słowjansku statistiku: Wulkorusowje: 40, 000 Małorusowje: 15, 000 narańši Běłorusowje: 4, 000 Bołharowje: 8, 000 Serbowje: 7, 000 Słowjenjo Čechowje: 7, 000 Polakowje: 9, 000 nawječorni Łužičenjo: 0, 000 dohromady: 90, Bjedrich deklamowaše prawje přistojnje swoju pěknu baseń >>Moja lubosć<<. (Ćišinski)
Dźens deklamowaše Cyž >>Tučel a słónco<< (Dučman), prawje krasnje nawuknjene a přednošene, tež z rukami sebi wušiknje swědčeše; tola njeběše sebi najpřihódnišeje wubrał. (Ćišinski)
Budźe so tež němsce, francosce, hebrejsce, grjeksce, łaćonsce a čěsce deklamować. (Ćišinski)
Do mejoweho čisła >>Lužicy<< sym hišće baladu dał, Na wuměnku, zo bychu studowacy Serbjo něšto za deklamowanje měli. (Ćišinski)
Jeho dźěła so čitachu a deklamowachu, dobywachu so >>do mozow<< a rozhrěwachu >>woheń wutrobow<<, tež w najćmowišich hodźinach fašistiskeje nocy. (Ćišinski)
Přednošk wožiwichu z deklamowanjom powěsćow z tehdomnišich časopisow R. (Rozhlad 1991)


Přełožki wobdźěłać