deklamować

deklamować

deklamować(hornjoserbšćina)

werb

wosoba	singular	dual	plural
1.	deklamuju	deklamujemoj	deklamujemy
2.	deklamuješ	deklamujetej (-taj)	deklamujeće
3.	deklamuje	deklamujetej	deklamuja (deklamuju)

aspekt	ip
transgresiw	deklamujo, deklamujcy, deklamowawši
prezensowy particip	deklamowacy
preteritowy particip	deklamowany
ł-forma	deklamował, deklamowała, deklamowało, dual: deklamowałoj, plural: deklamowali (deklamowałe)
werbalny substantiw	deklamowanje

wosoba	singular	dual	plural
preteritum
1.	deklamowach	deklamowachmoj	deklamowachmy
2.	deklamowaše	deklamowaštej	deklamowašće
3.	deklamowaše	deklamowaštej	deklamowachu

wosoba	singular	dual	plural
imperatiw
1.	—	deklamujmoj	deklamujmy
2.	deklamuj	deklamujtej (-taj)	deklamujće
3.	deklamuj, njech deklamuje	deklamujtej (-taj)	njech deklamuja (deklamuju)

Ortografija

Dźělenje słowow: de-kla-mo-wać

Wurjekowanje

IPA: deklamou̯aʧ

Semantika

Woznamy:

[1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.

Dalše wujasnjenja:

Imperfektiwne deklamowaše je 8x dokładźene, deklamowa (móže tež něšto druhe być) 0x.

Přikłady:

[1] Jeho hósć sydny so na špundowanje a z ćežkim jazykom deklamowaše, woči zawrjene: >>Franc Prěni, 1494 do 1 547, bu 1 51 5 kral Francoskeje (Brězan)

Feliks kedźbnje poskaše, hačkuli so jemu přižra, kak Alfons rěčeše - jako by dyrbjał Schillerowe basnje deklamować abo katilinaske rěče Cicera dźeržeć. (Brězan)

Na gymnaziju, w tym našim serbskim towarstwje Societas, smy ju čitali a deklamowali. (A. Nawka)

Šulske dźěći budźa spěwać a deklamować a z tym wječor porjeńša. (Katolski Posoł 1917)

K wotewrjenju a w běhu zhromadźizny spěwachu dźěći třihłósne spěwy a jedyn hólc a sydomlětna holčka deklamowaštaj basnje wo wójnskej požčeńcy, wo kotrejž k. (Katolski Posoł 1917)

Tutón fakt jewi so markantnje tež we Walesu - naša druha pokazka hlada tuž z humorom a ironisce na literarnu "runinu narodnych prócowanjow, 'kotraž chowa w sebi tež strach zni- ženja hač do ryzy prowincialneho, lokalno-patriotistiskeho a patetizo- waceho deklamowanja. (Rozhlad 1994)

Wutrajnosć narodnych prócowanjow a zdobom jich njewěsta perspektiwa, załoženje waliziskich šulow a wotna- rodnjenje dźěla młodźiny, hraće na harfje a deklamowanje starych powě- sćow z cyklusa Mabinogi w dobje domjacych komputerow a wideo - tole wšo twori přećiwkowpołnu situaciju, w kotrejž njeje za wobydlerjow Walesa jednore so orientować a swoje městno namakać. (Rozhlad 1994)

Wótře sej deklamowaše Ćišin- skeho a zažiwi so takle tež do zynko- wych figurow jeho basnjow. (Rozhlad 1994)

Rozmjetał abo znjewužił jich njejsym, jenož Franc Kral je sebi někotre požčował a je w Chwaćicach a druhdźe z přećelemi deklamował. (Ćišinski)

Podobnje namaka so tež w poezijach filozofiskich basnikow, kaž na přikład w poezijach Vrchlickeho, wšelake, štož so hodźi tež wjesnym ludzom w bjesadach přednošować a deklamować. (Ćišinski)

Po Přirodźe a wutrobje chcu baladu studować a potom zběrku tajkich baladow wudać, ma wažnosć za młódšich Serbow k deklamowanju. (Ćišinski)

To wotpowědowaše wustawkam Serbowki<<, kotrež wobsahowachu krute směrnicy za rěčne a stilistiske kubłanje kaž tež derje přemysleny program literarneho zdźěłowanja a swójskeho literarneho tworjenja; tež Ćišinski měješe wuknyć, studować, čitać, deklamować, swobodnje rěčeć, pisać a přełožować, zo by móhł swoje nadarjenosće wotkrywać a pěstować. (Ćišinski)

Ale srědki, kotrež tute towarstwa wobsedźa, su jara skromne, njedasahace: sprěnja jewišćo same a sceniske rekwizity a zdruha to, štož nadtupa sobuskutkowace mocy, kotrež njemóžeja žaneje rutiny w deklamowanju a hraću nabyć, dokelž zasadźeja so nimale na kóždym předstajenju druhe wosoby. (Ćišinski)

Na to deklamowaštaj Bjedrich: >>Budyšin<< a >>Serbowje<< wot M. (Ćišinski)

Dokelž so na něšto razow "zasobu hubjenje deklamowało, postaji starši, zo b' so 'za tydźeń přichodnje hišće raz deklamować. (Ćišinski)

Lěpšeho přehlada dla přidawam tu słowjansku statistiku: Wulkorusowje: 40, 000 Małorusowje: 15, 000 narańši Běłorusowje: 4, 000 Bołharowje: 8, 000 Serbowje: 7, 000 Słowjenjo Čechowje: 7, 000 Polakowje: 9, 000 nawječorni Łužičenjo: 0, 000 dohromady: 90, Bjedrich deklamowaše prawje přistojnje swoju pěknu baseń >>Moja lubosć<<. (Ćišinski)

Dźens deklamowaše Cyž >>Tučel a słónco<< (Dučman), prawje krasnje nawuknjene a přednošene, tež z rukami sebi wušiknje swědčeše; tola njeběše sebi najpřihódnišeje wubrał. (Ćišinski)

Budźe so tež němsce, francosce, hebrejsce, grjeksce, łaćonsce a čěsce deklamować. (Ćišinski)

Do mejoweho čisła >>Lužicy<< sym hišće baladu dał, Na wuměnku, zo bychu studowacy Serbjo něšto za deklamowanje měli. (Ćišinski)

Jeho dźěła so čitachu a deklamowachu, dobywachu so >>do mozow<< a rozhrěwachu >>woheń wutrobow<<, tež w najćmowišich hodźinach fašistiskeje nocy. (Ćišinski)

Přednošk wožiwichu z deklamowanjom powěsćow z tehdomnišich časopisow R. (Rozhlad 1991)