parować

parować

parować(hornjoserbšćina)

wosoba	singular	dual	plural
1.	paruju	parujemoj	parujemy
2.	paruješ	parujetej (-taj)	parujeće
3.	paruje	parujetej	paruja (paruju)

aspekt	ip
transgresiw	parujo, parujcy, parowawši
prezensowy particip	parowacy
preteritowy particip	parowany
ł-forma	parował, parowała, parowało, dual: parowałoj, plural: parowali (parowałe)
werbalny substantiw	parowanje

wosoba	singular	dual	plural
preteritum
1.	parowach	parowachmoj	parowachmy
2.	parowaše	parowaštej	parowašće
3.	parowaše	parowaštej	parowachu

wosoba	singular	dual	plural
imperatiw
1.	—	parujmoj	parujmy
2.	paruj	parujtej (-taj)	parujće
3.	paruj, njech paruje	parujtej (-taj)	njech paruja (paruju)

Dźělenje słowow: pa-ro-wać

IPA: paʀou̯aʧ

Woznamy:

Dalše wujasnjenja:

Synonymy:

[1] wzdać so

Přikłady:

[1] Kelko mojich bratrow widźachu, dokelž tajkich pomocnikow parowachu, swoje prócowanja zlemjene! (Katolski Posoł 1915)

Strowe ćěło chce wšědnje swoju cyrobu měć, strowa duša časćišoho woprawjenja nanihdy njebudźe parować móc, nima-li duchownje hinyć abo smjerći hrěcha podležeć. (Katolski Posoł 1915)

Štóž snadź hišće mosaz, kotryž móže parować, ma, njech jón pósćele na Gustav Steckner, Leipzig abo hnydom na Oberhü in Freiberg. (Katolski Posoł 1915)

Bjez wjesołoho spěwa, kotrohož mamy we wójnskim času parować, skónči so někotre hodźinki trajace posedźenjo. (Katolski Posoł 1915)

Jedna so tu wo našich wojowarjow, kotřiž škitaja kraj a domiznu, a jich přiwuznych, kotřiž dyrbja jich parować. (Katolski Posoł 1915)

Druhdy pak je tež tutoho trjeba, na jene dźěćo bóle, na druhe mjenje, po starobje a po zasłužbje: "na hólčka prućik a na hólca prut"; husto so prut parować njehodźi : "nichtó za dźěćiska lěpši hač Brězowski šołta"; mnohi nan a někotražkuli mać mysli na přisłowo : "Njelutuj na dźěći pruta a njebudźeš w starobje z prutami bity. (Katolski Posoł 1915)

Za njemóžne pak dyrbjało so měć, zo su we Němskej ludźo, kotrychž synojo su do zajeća přišli a so w njepřećelskim kraju namakaja, a zo so ćile ludźo njehańbuja w listach do njepřećelskoho kraja na jich synow, kotrychž listy wězo njepřećeljo sami najprjedy přečitaja, někotre parowanja a wuzkosće, kotrychž so wězo zminyć njemóžemy, jako wulku nuzu předstajeć a łžeć a skoržić, zo je petroleum drohe, rajs žadny, chlěb nic kaž hewak atd. (Katolski Posoł 1915)

Wšitkich tych duchownych wopřisaha pře miłosć Khrystusowu, zo bychu swój nadawk dostojnje dokonjeli a žaneje prócy njelutowali, tak zo žadyn wojak njetrjebał tróštowanjow swojeje wěry parować. (Katolski Posoł 1915)

Tale mała próca płaći so bohaće, dokelž móže na tele wašnjo kóžde hospodarstwo so tež přez zymu z dobrym a syćacym warjenjom a sadom zastarać a tak rad tola přecy drohich konservow parować. (Katolski Posoł 1915)

Njewobžarowachu drje sprawnoho, ale parowachu joho přitomnosće. (Katolski Posoł 1915)

Štóž we wojerskej drasće njetči, ćerpi pak na někajkim ćělnym brachu, kotryž jomu słužić zadźěwa, zo so ani k słužbje njehodźi, pak nima hišće trěbnu starobu, pak je hižo přestary, abo je w tym času wosebity dowol wot wojerskeje wyšnosće dóstał, zo njetrjeba słužbu činić we wójsku, dokelž njehodźi so we swojim civilnym zastojnstwje parować. (Katolski Posoł 1915)

Ale njech su jenož sylzy radosće nad wjeselom čłowječeje mocy, nad čistej słónčnej pruhu młodosće, nad zacpěćom žiwjenja kaž tež smjerće nad wašej čłowjeskej wutrobu, kotraž chce radšo bóle sylzow znjesć hač wjesela parować, kotrež dobyća duchow skićeja. (Katolski Posoł 1915)

Wobě wašni trjebanja brónjow drje stej přećiwo kazni křesćanskoho nabožnistwa, tola pak staj hač na dalše jako srědkaj k dobromu zaměrej nuznje trěbnaj, abo njemóžemy jeju parować, a tohodla za stat nuznaj. (Katolski Posoł 1915)

Z awstriskimi wojakami wutraja naše wójska w přecy dale so lijacym dešću napinanja a parowanja z krutosću, kiž so ženje dosć wobdźiwać njemóža a kotrež so w tajkej měrje w tutej wójnje hišće wot žanoho wójska žadałe njejsu. (Katolski Posoł 1915)

Při předawanju po centnarju parowaše najbóle 10 hač do 15 puntow na wazy. (Katolski Posoł 1915)

Z połnym prawom wočakuja tohodla konsumentojo, zo lětsa za zymu wulku mnohosć běrnow po poměrnych płaćiznach dóstanu, a to ćim bóle, hdyž dyrbi so z druhimi žiwjeńskimi srědkami, kotrež su tež tak podróžene, ale so parować njehodźa, tola lutować. (Katolski Posoł 1915)

Wězo wšitkich padnjenych změjemy stajnje w dobrym wopomnjeću, dokelž su najdrohotniše, štož mějachu, swoje žiwjenjo, za nas woprowali, ale cyły lud jako lud budźe najbóle parować a tohodla tež najdlěje žarować tych, kotřiž su nic jeno jenej swójbje, ale cyłomu serbskomu narodej swěrnje słužili a za njón horliwje dźěłali. (Katolski Posoł 1915)

Jako tajki puć je wón hižo w juliju mjenował a to znowa čini, zo bychu (knježerstwa) direktnje a indirektnje mysle wuměnjałe a zo bychu potom z dobrej wolu a čistym swěčuja tež wšě ludy a sobu za najwjetši wopor maja, domizny parować dyrbjeć; česća tych, kotřiž z lubosće k Bohu wopušća domiznu, nana a mać, zo bychu rozšěrjeli kralestwo Bože kaž naši misijónarowje a naše sotry-misijonarki. (Katolski Posoł 1915)

Tak je so kupowanske zjednoćeństwo ze swojim dołho-lětnym nazhonjenjom jako wužitny zwjazk, kotryž so parować njehodźi, mjez gmejnu a małokupcom wopokazało a tak tež za to skutkować wědźało, zo so małokupstwo njewuzamknje. (Katolski Posoł 1915)

Njech tajke poswjećenjo wjele, wjele přisadźi na zwonkownej pyše, swjatočnosće a wšoho toho paruje, štož so hewak wšo stawa a wotměwa při tajkich poswjećenjach a při čimž so často dosć nutřkowny, nabožny wuznam poswjećenja zaćěmnja, a při wšej pyšnosći, při wšitkim hołku a tołku so pozabywa na to, štož je jadro tajkeje swjatočnosće: tu bě wězo přez chutny wójnski čas samo wot so so zakazała wša zwonkowna swjatočnosć a bě so jenož dźiwało na to, cyrkwinsku swjatočnosć tak zarjadować, zo so hódnje přidružowa swjatočnomu skutkej. (Katolski Posoł 1915)