zbudźować
zbudźować
zbudźować(hornjoserbšćina)
wobdźěłać| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | zbudźuju | zbudźujemoj | zbudźujemy |
| 2. | zbudźuješ | zbudźujetej (-taj) | zbudźujeće |
| 3. | zbudźuje | zbudźujetej | zbudźuja (zbudźuju) |
| aspekt | ip |
| transgresiw | zbudźujo, zbudźujcy, zbudźowawši |
| prezensowy particip | zbudźowacy |
| preteritowy particip | zbudźowany |
| ł-forma | zbudźował, zbudźowała, zbudźowało, dual: zbudźowałoj, plural: zbudźowali (zbudźowałe) |
| werbalny substantiw | zbudźowanje |
| preteritum | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | zbudźowach | zbudźowachmoj | zbudźowachmy |
| 2. | zbudźowaše | zbudźowaštej | zbudźowašće |
| 3. | zbudźowaše | zbudźowaštej | zbudźowachu |
| imperatiw | |||
| wosoba | singular | dual | plural |
|---|---|---|---|
| 1. | — | zbudźujmoj | zbudźujmy |
| 2. | zbudźuj | zbudźujtej (-taj) | zbudźujće |
| 3. | zbudźuj, njech zbudźuje | zbudźujtej (-taj) | njech zbudźuja (zbudźuju) |
Ortografija
Dźělenje słowow:
zbu-dźo-wać
Wurjekowanje
- IPA: zbudʑou̯aʧ
Semantika
Woznamy:
- [1] 'Kedźbu! Tute hesło je zarodk. Wone bu awtomatisce z tekstoweho korpusa generowane a njebu hišće kontrolowane. Tež ortografija móže być zestarjena.
Dalše wujasnjenja:
- Imperfektiwne zbudźowaše je 6x dokładźene, zbudźowa (móže tež něšto druhe być) 0x.
Synonymy:
- [1] zbudźić; budźić; wubudźić
Přikłady:
- [1] Ničo rozhorjace abo štož by jeno kusk pohórška zawinowało, zbudźowało, njedyrbi so podawać, ale na bok wostajić. (Katolski Posoł 1915)
- Tute powěsće zbudźuja we Ruskej dale wjetši njeměr. (Katolski Posoł 1915)
- A runje tole, zo běštej při wólbje nowoho biskopa duchowna a swětna wyšnosć jeneje mysle, zbudźuje najwjetšu radosć, wěšći lěpši přichod. (Katolski Posoł 1915)
- Lud je so sam abo swoje dźěći k wužiwanju rozomskich mocow z tajkim napinanjom zbudźował. (Zejler)
- Što mi prez serbske hole So wothłós zbudźuje? (Wałtar)
- W krótkim přehladźe móže snadź so w dotalnych podawkach tole prajić: Hłód a nuza mjez ludom zbudźowaše w přecy dalšich worštach njepřećelstwo přećiwo wójnje, wosebje dźěłaćerjo wołachu za měrom. (Katolski Posoł 1917)
- Protest jendźelskomu knježerstwu zjawnje wumjetuje, zo je iriskomu ludej swěru złamało a wupraja strach, zo budźe to zběžkarski duch w iriskim ludźe z nowa zbudźować a spěchować. (Katolski Posoł 1917)
- Wot zažnoho ranja hač do nocy traješe bědźenjo, kotrež so stajnje wospjetowace jendźelske nadběhi z krajiny k sewjernomu wječorej wot Langemarka hač k połdnju drohi Menin-Ypern (15 km) přecy z nowa zbudźowachu. (Katolski Posoł 1917)
- Přez wobrazy, kotrež maja tu wot spočatka hač do kónca Božeje mšě před wočomaj, dyrbi so jich kedźbliwosć zbudźować, jich hibita mysl wuwjazać, jich pomjatk z pobožnymi wěcami napjelnić, rozom rozjasnić a zmysł k njebjeskomu pozběhować. (Katolski Posoł 1917)
- Njejsym hač dotal ani jeničkeje sympatiskeje stronki pola nich wuslědził, kiž móhła nas mjeńšich a słabšich k lěpšej nadźiji posylnjeć a zbudźować (Ćišinski)
- Přeměnjenje zbudźuje a wokřewja (Ćišinski)
- Krawc je mócna hwězda na našim wuměłskim njebju a zbudźuje najwjetše nadźije. (Ćišinski)
- Krawc komponuje a studuje pilnje pohonjam a zbudźuju jeho po móžnosći. (Ćišinski)
- Haj, hinašeho sebi Zejlerja žiweho ani myslić, hinak dorozymić móhl njebych něžne začuća, kotrež je z nadobneje duše we swojich poezijach, mócnje hnujacych, wuspěwał, w poezijach, kotrež Serbow ze spanja zbudźowachu (Ćišinski)
- Zo bychmy po tajkim jenotliwych towaršow w serbskim zmyslenju duchownje posylnjeli, k horliwej dźěławosći zbudźowali, znajomstwo a wzajomstwo rozšěrjeli, dale, zo bychu jenotliwi wědźeli, hdźe maja so, je-li trjeba, po pomoc, radu a podpěru wobroćić, podawamy tutu statistiku serbskeje studowaceje młodosće (Ćišinski)
- Móžemy sebi myslić, zo je serbski młodźenc, mjez Čechami bydlacy, sobu zdychował a čuł z Čechami, z kotrymiž je něhdy tež jeho wótcna Łužica z historiskimi zwjazkami zjenoćena była, móžemy sebi myslić, zo je wožiwjaca narodna ideja tež jeho bratrowsku krej rozhorjała, zo je swjaty zapal młodeje horliwosće bolostne dopomnjenja na tragisku zańdźenosć samsneho ludu znowa zbudźował, zo su žałosne rany, kotrež su njepřećeljo Serbam sta lěta dołho bili, znowa so wotewrjałe, horco paliłe a jeho ze sprawnym hněwom napjelnjałe, haj móžemy sebi myslić, zo je studowacy Serb z wyskanjom a jelenjacym spěchom słowjanskej mysličce napřećo chwatał, so nadźijejo, zo nětko tež serbskemu narodej bórze hodźina wumóženja so přibliži. (Ćišinski)
- Je wočiwidne, zo je zdźěłany Serb sobu zdychował a čuł z Čechami, z kotrymiž je jeho wótčina z historiskimi zwjazkami dołho zjenoćena była, je zrozumliwe, zo je wožiwjaca narodna ideja tež jeho bratrowsku krej rozhorjała, zo je swjaty zapal młodeje horliwosće bolostne a bědne dopomnjenja na tragisku zańdźenosć naroda zbudźował, zo je so, dźiwajo na stalětne surowosće němskeho susoda, napjelnjał ze sprawnym hněwom a zo je słowjanskej mysličce ze zahoritosću napřećo chwatał. (Ćišinski)
- Duž so přimajće serbskich knihow a časopisow, stupće do žiweho zwjazka ze spisaćelemi, wažće sebi jich, zbudźujće jich duchowne mocy k nowemu skutkowanju z pilnym čitanjom a woteběranjom jich wudźěłkow. (Ćišinski)
- Serbja, hajće sebi waše spěwarske, nabožne, bjesadne, studentske, literarne towarstwa, podpěrajće je wšomóžnje, załožejće nowe, přistupujće k starym, zbudźujće so mjezy sobu, dźěłajće napřemo, wobarajće tajkim, kotřiž we wašej wokolnosći němcuja (Ćišinski)
- Ow zo bych was, lubi towaršojo, wšěch k sebi přiwinyć a wam čuća zdźělić móhł, kotrež su w mojej wutrobje zdomom, zo bychu myslički a ideje, kotrež ja hospoduju, zbudźuju a płodźu za serbsku rěč a narodnosć, tež wam do kreje a žiwjenja přešłe, zo bych was přeswědčić móhł, kak dyrbimy dźěłać za swój narod. (Ćišinski)
- Mjez mužemi, kotřiž serbskej Łužicy sami z nadobnym, woporniwym zmyslenjom na pomoc chwataju a druhich k pomocy zbudźuja, jasni pak so z wosebitym błyšćom mjeno Alfonsa Parczewskeho, najwutrobnišeho přećela serbskeho ludu a najnadobnišeho podpěrarja našich narodnych prócowanjow. (Ćišinski)