rěč

rěč (hornjoserbšćina) wobdźěłać

substantiw, f wobdźěłać

kazus singular dual plural
nominatiw rěč rěči rěče
genitiw rěče rěčow/rěči rěčow/rěči
datiw rěči rěčomaj rěčam
akuzatiw rěč rěči rěče
instrumental z(e) rěču z(e) rěčomaj z(e) rěčemi
lokatiw po rěče po rěčomaj po rěčach


Ortografija

Dźělenje słowow: rěč

Wurjekowanje

IPA: ['ʀɨč]

Semantika

Woznamy:

[1] komunikaciski srědk; system rěčnych znamjenjow
[2] přednošk, narěč
[3] rozmołwa, słowo
[4] (we wjazbje "žana rěč" tež:) slědy
[5] zamóžnosć rěčenja

Dalše wujasnjenja:

ě so w tutym korjenju wurjekuje kaž y a so prjedy tež tak pisaše.

Kolokacije:

[1] maćerna rěč = maćeršćina, kumštna rěč, kompjuterowa rěč, wobchadna rěč, rěč dźeržeć = přednošować

Přikłady:

[1] Štóž je sčasom a pilnje literarisce dźěławy, tón hakle swoju rěč prawje spóznaje a nawuknje, tón trajnje a płódnje lubować a česćić nawuknje Serbow ród a rěč. (Ćišinski)
Woboj rěči stej wosebje na němskich mjezach a wokoło městow jara po němsku złoženej, tola pak je deln[j]a bóle z němskim změšana dyžli horn[j]a. (Smoler)
[2] Tu steji jeho tam dźeržana rěč woćišćana - a sobu tež jeho adresa. (Dobrucky)
Wo biskopa Faulhaberowej rěči nowiny pisaja, zo hišće žana rěč na zhromadźiznje katolikow njeje tak wulke spodobanjo namakała a tak wulki přiwysk zbudźiła, kaž tale. (Katolski Posoł 1911)
[3] Nan rjekny: "Ja wjezu husycu." Njebě žana rěč była wo husycy, ale dźowka přiwza stare skoćo přećelnje, wone so podźakowa z někotrymi bórbotacymi połzwukami a kročeše sprostne a ćežkotne na nowy dwór. (Brězan)
Wo swjatych sakramentach, so samo rozemi, njebě žana rěč. (Katolski Posoł 1912)
[4] Zbliska wobhladane, zwosta wot mjedwjedźoweho kožucha jenož to kužmojte a to mjechke, ale hewak žana rěč wo mjedwjedźu, dokelž, kak drje by tón dyrbjał z tejele kože wulězć, kotraž žadyn zachod a žadyn wuchod njeměješe? (Brězan)

Rěčne wobroty:

[3] k rěčam być: za rozmołwu k dispoziciji stać
do (ludźacych) rěčow přińć = swoje mjeno zhubić
někoho do rěčow přinjesć = něčejemu mjenu škodźeć, sej wo někim hubu drěć
někomu do rěče/rěčow skočić/padnyć/zjěć = někoho přetorhnyć
wulke rěče wjesć = so z wulkimi słowami naduwać
[5] něšto někomu rěč wotrazy = něšto někoho tak překwapi, zo womjelknje

Wotwodźene wopřijeća:

rěčeč, rěčny, narěč, podrěč, rěčnik, rěčnica


Přełožki wobdźěłać

Zapadosłowjanske wobdźěłać
Wšitke wobdźěłać

Referency a dalše informacije