směć

směć (hornjoserbšćina) wobdźěłać

werb, ip wobdźěłać

wosoba singular dual plural
1. směm směmoj směmy
2. směš smětej (-taj) směće
3. smě smětej (-taj) smědźa


aspekt ip
ł-forma směł, směła, směło,
dual: směłoj, plural: směli (směłe)
negacija njesměć


preteritum
wosoba singular dual plural
1. smědźach smědźachmoj smědźachmy
2. smědźeše smědźeštej smědźešće
3. smědźeše smědźeštej smědźachu

Ortografija

Dźělenje słowow:

směć, 1. wos. du. smě·moj, 3. wos. pl. smě·dźa

Wurjekowanje

[1] MFA: ['smʲɪč]
Słuchowe přikłady:

Semantika

Woznamy:

[1]

Dalše wujasnjenja:

[1]

Skrótšenki:

[1]

Pochad:

[1]

Synonymy:

[1] móc

Antonymy:

[1] njesměć, njeměć

Hyperonymy:

[1]

Hyponymy:

[1]

Kolokacije:

[1]

Přikłady:

[1] Sedźu takrjec cyle zady, jelizo směm to prajić, wšako je mašina tajka małka, zo maš zaćišć, zo prědku a zady njeeksistuje. (Maksymilian Nawka, 2006) [1]
[1] Štyri su hižo hotowe, při pomolowanju pjateje směm młodemu wuměłcej přihladować. (Serbske Nowiny, 13. požnjenca 1999) [2]
[1] Knježe, to je rjenje, směm to znowa spytać. (Wosadnik) [3]
[1] Jedne směš wotšćipnyć, praji wona. (Jurij Brězan) [4]
[1] Srěńcy smě so dowěrić. (Marja Kubašec) [5]
[1] Kaž kóžde lěto njesmě zabawny dzěl wječora pobrachować: Nochcetaj namaj někótre spěwy zaspěwać abo baseń přednjesć? Bratr wije z hłowu. (Lubina Ryćerjec, 2006) [6]
[1] Wona njetrjebaše sej myslić, zo Ladek pola nas wšitko smě. (Lubina Hajduk-Veljkovićowa, 2006) [7]
[1] Skónčnje směmoj witać lěto, w kotrymž móžemy zwoprawdźić naju plany a sony! (Beno Budar) [8]
[1] Borbora, dyrbju dźěłać, dyrbju hroznje podźěłać, jenož za to směmoj tu přebywać. (Marja Młynkowa) [9]
[1] Hanaróža a Wórša znaještej swojeho nana derje dosć, zo njebyštej wědźałoj, zo smětej po tutych jeho słowach swoju nadźiju, wulku manifestaciju młodźiny za měr w Berlinje sobu dožiwić, woměrje pohrjebać. (Jurij Brězan) [10]
[1] Tuž smědźa so wobdźělić. (Serbske Nowiny, 31. žnjenca 1999) [11]
[1] Do samsneje stwy přińć so jimaj njeje poradźiło, ale je drje jimaj to zwoprědka tež wšojedne było jenož zo staj so lehnyć směłoj! (Marja Kubašec) [12]
[1] Z toho časa sej wěsty a wědomy, zo njesmědźeše nichtó jeho Saru před nim wozbožić. (Andreja Wałdźic, 2006) [13]
[1] Hišće zawěra začinjena a nichtó njesmědźeše so do łódźe zadobyć. Hišće stražowachu mužojo ze zelenymi signalowymi westami wutrobu mojeje kralowny. Jenož woni mějachu dowolnosć postajić, štó smě hdy w kotrym slědźe do njeje zastupić a hdźe ma so zarjadować. (Sylwija Šěnowa, 2012) [14]
[1] W samsnym času lońšeho lěta smědźachu dźewjeć nowych wobydlerjow witać. (Serbske Nowiny, 6. pražnika 1999) [15]
[1] sej barbowy kašćik z dwanaće barbami kupić směł. (Jurij Brězan) [16]
[1] swójske keramiske wudźěłki samo hižo w galeriji města wustajić směła. (Jěwa-Marja Čornakec) [17]
[1] Hdy bych jimaj radźić směła, bych jeju prosyła: wróćtaj so božedla! (Mikławš Bjedrich-Radlubin) [18]
[1] Ale prajmy, wón by směł jón zdźeržeć što by wón z nim činił? (Jurij Brězan) [10]
[1] Ale tak jara wšak holcy hižo wuběrać směć njebudu a tež bur a burowka nić. (Marja Kubašec) [19]
[1] W kołoreji budźe Jěwu Nukec Jakubej woměrje z rukow wzać směć. (Marja Kubašec) [20]
[1] Nazajtra snadź budźetaj sej hakle zaso wodychnyć směć. (Marja Kubašec) [12]

Rěčne wobroty:

[1]

Wotwodźene wopřijeća:

[1]

Přełožki wobdźěłać

Zapadosłowjanske wobdźěłać
Wšitke wobdźěłać

Referency a dalše informacije

[1] Helmut Faska: Pućnik po hornjoserbšćinje. Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, 2003. ISBN 3-7420-1103-0

Noty wobdźěłać

  1. Maksymilian Nawka: „W njebju nad kupami.” W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 50–52.
  2. Serbske Nowiny, 13. septembra 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  3. Wosadnik. Modlitiwy a kěrluše za katolskich Serbow. 2. nakład. Budyšin 1977. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  4. Jurij Brězan: Krabat. Budyšin: Domowina, 1976. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  5. Marja Kubašec: Bosćij Serbin. Dźěl 1. Budyšin: Domowina, 1963. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  6. Lubina Ryćerjec: „Tradicija.” W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 62–63.
  7. Lubina Hajduk-Veljkovićowa: „Kontakt.” W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 18–25.
  8. Beno Budar: W susodstwje makrelow. Budyšin: Domowina, 1979. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  9. Marja Młynkowa: Zhromadźene spisy. Zwjazk 1. Dny w dalinje, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  10. 10,0 10,1 Jurij Brězan: Stara Jančowa. Budyšin: Domowina, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  11. Serbske Nowiny, 6. awgusta 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  12. 12,0 12,1 Marja Kubašec: Alojs Andricki. 3., přehladany nakład. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  13. Andreja Wałdźic: „Lubosćinska hida.“ W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 90–95.
  14. Sylwija Šěnowa: „Color magic.“ W: Předłoha:žórło-Paternoster 5 2012.
  15. Serbske Nowiny, 6. julija 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  16. Jurij Brězan: Feliks Hanuš. Dźěl 1. Budyśin: Domowina, 1968. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  17. Jěwa-Marja Čornakec: Hołbik čornej nóžce ma. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  18. Mikławš Bjedrich-Radlubin: Bethlehemske dźěćatko a druhe legendy. Wotćišč z "Katolskoho Pósta". Serbska knihownja čo. 6. Budyšin: L. A. Donnerhakec, 1916. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  19. Marja Kubašec: Bosćij Serbin. Dźěl 3. Budyšin: Domowina, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  20. Marja Kubašec: Bosćij Serbin. Dźěl 2 . Budyšin: Domowina, 1964. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de