sněh

sněh (hornjoserbšćina) wobdźěłać

substantiw, m wobdźěłać

 
[1] sněh: zasněžena krajina (nad Achenseejom w Awstrisce)
kazus singular dual plural
nominatiw sněh
genitiw sněha
datiw sněhej
akuzatiw sněh
instrumental z(e) sněhom z(e) — z(e) —
lokatiw po sněze / sněhu[1] po — po —


Ortografija

Dźělenje słowow:

sněh, genitiw sně·ha

Wurjekowanje

MFA: ['snʲɪ], genitiw ['snʲɪha]
Słuchowe přikłady:

Semantika

Woznamy:

[1] krute spadki w formje wot sněžankow.

Dalše wujasnjenja:

[1] W standardnym wužiwanju słowo sněh nima formy dwojoty a mnohoty (singularetantum); pluralowe słowo sněhi (hlej tam) ma woznam sněhowe masy

Skrótšenki:

[1]

Pochad:

[1]

Synonymy:

[1] sněžk

Antonymy:

[1]

Hyperonymy:

[1] spadki

Hyponymy:

[1] lochki sněh, pulwrojty sněh, ...

Kolokacije:

[1] zyma (98), běły (56), wětr (49), přikrywa (43), sać so (40), tać (36), roztać (34), padać (33), lód (31), zemja (26), hłuboki (22), ležeć (20), popaduje (18), módry (18), dešćik (17), lodowej (16), kryć (15), drobny (15)

Přikłady:

[1] Zyma je, zyma a hłuboki sněh. (Handrij Zejler) [2]
[1] Sněh leži na rubišku, kotrež mje před nim škita. Z kónckom črija rysuju mustry do sněha a dźeržu běły nósnik před wočomaj. (Aleksandra Kasparijec) [3]
[1] Hdyž zastupju, sym połna sněha. (Aleksandra Kasparijec) [3]
[1] Přisłowo praji: Budyska kermuša je dźeń do prěnjeho sněha! (Serbske Nowiny, 1. požnjenca 1999) [4]
[1] W nocy wot woneje njedźele do póndźele je so wjele sněha našło, z čimž njejsmy poprawom ličili. (Serbske Nowiny, 1. požnjenca 1999) [4]
[1] Tež z druhim ćežkim dźěłom, kotrež z domenu duchownych, so Alojs hišće hnydom po hodźoch njezezna: ze sypanjom sněha. (Marja Kubašec) [5]
[1] Jako so takle doprědka schileny přećiwo sněhej a wětrej drěješe, so jemu nadobo w mjezwoču zabłyskny, jako by jeho něchtó chcył z pjasću porazyć. (Jan Wornar) [6]
[1] Zababi so do pječa njepřemokawoho płašća, sćahny šěroki kłobuk do woči a dowoli sněhej a dešćej po chribjeće so suwać. (Mikławš Bjedrich-Radlubin) [7]
[1] Woni wopušća wojnarstwo a wuměrja sněh hač k tejce korčmarki Hilže. (Jurij Brězan) [8]
[1] Sněhuju so sylnišo, zemja je hižo dospołnje zakryta. Wotklepam sej kabat a teptam sej sněh z črijow. (Aleksandra Kasparijec) [3]
[1] Rjane suche sněženki, lochke kaž móškowe pjerka, so w ćichim powětře znošowachu a na stary steptany sněh sydachu, husćiše a husćiše, žana so njezhubi, žana njerozta, zemja so mjechke, tołste poslešćo wodźěwaše. (Marja Kubašec) [9]
[1] Wostachmoj stejo a wobkedźbowachmoj, kak wone přez hłuboki sněh skakachu. (Richard Iselt) [10]
[1] Tola z dešćom a ze sněhom mjetaše a howrješe; njebě žadyn čas k fotografowanju; smy wotstorčili na nalětni čas noweho lěta. (Jakub Bart-Ćišinski) [11]
[1] Jónu ćisny do ćety mału sněhowu kulku z wjeselom nad nowym sněhom a směješe so z cyłym drobnym wobličom na nju. (Marja Młynkowa) [12]
[1] Nětko je jej Hilža dźěło wotewzała, a wona budźe w zymje zaso kaž přeco před wětrami nješkitana a jeje łožo kóžde ranje ze sněhom přikryte. (Marja Kubašec) [13]
[1] Lora chłódźi sej z nawětym sněhom swojej palacej dłóni. (Jěwa-Marja Čornakec) [14]
[1] To drje so w samym sněze poćiš, ale za to zymu njemrěješ. (Marja Kubašec) [5]
[1] Njebě mi hinak hač zajacej, kiž je so w sněze wuwalał, zo by psa za nós wodźił. (Marja Kubašec) [15]
[1] We wysokich škórnjach stupaše po wulkim sněze. (Marja Młynkowa) [12]
[1] Pohonč konjom rěčeše, a muske a žónske hłosy sej rozžohnujo pomóžeše, ale wědźeše, zo wopyt wotjědźe, byrnjež sanje na sněze njesłyšała. (Marja Kubašec) [16]
[1] Móžeš spěwać wo prěnim sněhu, ze spěwom witać Swjateho Měrćina, Swjateho Mikławša a Swjatu Borboru. (Rozhlad, 1997) [17]

Rěčne wobroty:

[1] Zyma, zo na puću sněh pod wozom křipi a wuje. (Jan Radyserb-Wjela) [18]
[1] Běła kaž łonši sněh a lětuše błóto. (Jan Radyserb-Wjela) [18]
[1] Běła kaž sněh. (Jan Radyserb-Wjela) [18]
[1] To budźe tři dny do prěnjeho sněha. (Jan Radyserb-Wjela) [18]
[1] Zymica, zo so hłódny wjelk z borłoha do sněha boji. (Jan Radyserb-Wjela) [18]

Wotwodźene wopřijeća:

[1] sněholić so, sněhować so, sněžić so, sněžkować so, zasněžeć, zasněžić, zasněžować; sněhaty/a/e, sněhojty/a/e, sněhowěsty/a/e, sněhowy/a/e, sněžity/a/e, sněžy/a/e, podsněhowy/a/e, podsněžny/a/e, zasněženy/a/e; sněběły/a/e; sněhi, sněhowanje, sněhowina, sněhowišćo, sněženka, sněžica, sněžk; sněhak, sněhsypak; sněhač, sněhowka, snězyčka, sněženc, sněžnica; Sněholinka, Sněžka

Přełožki wobdźěłać

Zapadosłowjanske wobdźěłać
Wšitke wobdźěłać

Referency a dalše informacije

 
Commons
[1] Čěska wikipedija: Sníh
[1] Němska wikipedija: Schnee
[1] Pólska wikipedija: Śnieg

Noty wobdźěłać

  1. korpus serbšćiny uniwersity Leipzig[1] wobshuje 45 přikładow wot sněze[2] porno dwěmaj wot sněhu
  2. Handrij Zejler: Zhromadźene spisy. Zwajzk 2. 1855. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  3. 3,0 3,1 3,2 Aleksandra Kasparijec: „Cuza domizna.” W: (bjez awtora): Paternoster 2. Teksty młodych awtorow. Budyšin: Domowina, 2006. Strony 26–31.
  4. 4,0 4,1 Serbske Nowiny, 1. septembra 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  5. 5,0 5,1 Marja Kubašec: Alojs Andricki. 3., přehladany nakład. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  6. Jan Wornar: Wajchtar trubi. Budyšin: Domowina, 1967. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  7. Mikławš Bjedrich-Radlubin: Legendy a druhe powědańčka. Wotćišč z Katolskoho Pósta. Serbska knihownja čo. 1. Budyšin: L. A. Donnerhakec, 1914. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  8. Jurij Brězan: Feliks Hanuš. Dźěl 3. Budyśin: Domowina, 1975. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  9. Marja Kubašec: Lěto wulkich wohenjow. Dźěl 1. Budyšin: Domowina, 1970. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  10. Richard Iselt: Bitwa w serbskej korčmje. Powědančka. Budyšin: Domowina, 1962. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  11. Jakub Bart-Ćišinski: Zhromadźene spisy. Zwjazk 12. 1905. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  12. 12,0 12,1 Marja Młynkowa: Zhromadźene spisy. Zwjazk 1. Dny w dalinje, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  13. Marja Kubašec: Koło časow. 2. přehladane a skrótšene wudaće. Budyšin: Domowina, 1968 [1959]. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  14. Jěwa-Marja Čornakec: Hołbik čornej nóžce ma. Budyšin: Domowina, 1999. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  15. Marja Kubašec: Wanda. Budyšin: Domowina, 1962. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  16. Marja Kubašec: Bosćij Serbin. Dźěl 3. Budyšin: Domowina, 1965. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  17. Rozhlad, Serbski kulturny časopis, 1997. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 Jan Radyserb-Wjela: Metaforiske Hrona abo Přenoški a Přirunanki w rěči Hornjołužiskich Serbow. Budyšin 1905. Citowane po uni-leipzig.de: Wortschatz.de